Aile Sağlığı Merkezlerine Kayıtlı Hastaların Proton Pompa İnhibitörü Kullanımlarının Akılcı İlaç Kullanımı Açısından Değerlendirilmesi

Rational Use of PPIs in Family Medicine

Özet

Amaç: Proton Pompası İnhibitörleri, Gastro-Özofageal Reflü Hastalığı ve peptik ülser hastalığı gibi asitle ilişkili Gastro-İntestinal hastalıklar için temel ilaçlar haline gelmiştir. Ancak, ortaya çıkan veriler enfeksiyonlar, kırıklar, böbrek hasarı, vitamin eksiklikleri ve bunama dahil olmak üzere uzun süreli Proton pompa inhibitörü kullanımıyla olası olumsuz etkilere işaret etmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin Samsun kentindeki aile sağlığı merkezlerine başvuran hastalarda Proton pompa inhibitörü kullanımının yaygınlığını, uygunsuz kullanım sıklığını, ilaç davranışlarını ve bilgi düzeylerini değerlendirmektir.

Gereç ve Yöntem: Bu kesitsel ve prospektif çalışma, 01.12.2022 ile 01.03.2023 tarihleri arasındaki 3 aylık bir süre boyunca yürütülmüştür. Veriler yüz yüze görüşmelerle doldurulan bir anketle toplanmıştır.

Bulgular: Çalışmaya ortalama yaşları 44,514,9 yıl olan 826 katılımcı dahil edilmiştir. PPİ reçete oranı %60,8'di ve bunların %42,4'ü (n=213) son 8 haftada PPİ kullanmıştı. Kullanımın en yaygın nedeni eş zamanlı ilaç etkileri (%31,6), mide ekşimesi (%29,5) ve mide ağrısı (%15,0) idi. Çoğunun (%74,5, n=615), Gİ şikâyeti yoktu ve şikâyeti olanlar arasında medyan süre 6 aydı (1- 240 ay).

Sonuç: Bulgular, ortaya çıkan küresel bir halk sağlığı krizi olan bu önemli ilaçların mantıksız kullanımını engellemek için sürekli araştırma ve farkındalık çabalarına ihtiyaç olduğunu vurgulamaktadır. Klinik uygulama kılavuzlarının uygulanması, kullanımı optimize etmeye, hasta sonuçlarını iyileştirmeye ve aşırı kullanımdan kaynaklanan ciddi yan etkileri ve ilaç etkileşimlerini önlemeye yardımcı olabilir.