Forthcoming

Aile Sağlığı Merkezlerine Kayıtlı Hastaların Proton Pompa İnhibitörü Kullanımlarının Akılcı İlaç Kullanımı Açısından Değerlendirilmesi

Yazarlar

  • Gökçe Yerebakan Kastamonu Bozkurt Devlet Hastanesi
  • Bahadır Yazıcıoğlu Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi https://orcid.org/0000-0003-4397-2769
  • Onur Öztürk Samsun Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.15988243

Anahtar Kelimeler:

Proton pompası inhibitörleri- Uygunsuz ilaç kullanımı- Temel sağlık hizmeti- İlaç reçeteleri- Hastaların Eğitimi

Özet

Amaç

Proton Pompası İnhibitörleri (PPİ'ler), Gastro-Özofageal Reflü Hastalığı (GÖRH) ve peptik ülser hastalığı gibi asitle ilişkili Gastro-İntestinal (Gİ) hastalıklar için temel ilaçlar haline gelmiştir. Ancak, ortaya çıkan veriler enfeksiyonlar, kırıklar, böbrek hasarı, vitamin eksiklikleri ve bunama dahil olmak üzere uzun süreli PPİ kullanımıyla olası olumsuz etkilere işaret etmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin XXX kentindeki aile sağlığı merkezlerine başvuran hastalarda PPİ kullanımının yaygınlığını, uygunsuz kullanım sıklığını, ilaç davranışlarını ve bilgi düzeylerini değerlendirmektir.

Materyal ve Metod

Bu kesitsel ve prospektif çalışma, 01.12.2022 ile 01.03.2023 tarihleri ​​arasındaki 3 aylık bir süre boyunca yürütülmüştür. Veriler yüz yüze görüşmelerle doldurulan bir anketle toplanmıştır.

Bulgular

Çalışmaya ortalama yaşları 44,5±14,9 yıl olan 826 katılımcı dahil edilmiştir. PPİ reçete oranı %60,8'di ve bunların %42,4'ü (n=213) son 8 haftada PPİ kullanmıştı. Kullanımın en yaygın nedeni eş zamanlı ilaç etkileri (%31,6), mide ekşimesi (%29,5) ve mide ağrısı (%15,0) idi. Çoğunun (%74,5, n=615), Gİ şikayeti yoktu ve şikayeti olanlar arasında medyan süre 6 aydı (1 - 240 ay).

Sonuç

Bulgular, ortaya çıkan küresel bir halk sağlığı krizi olan bu önemli ilaçların mantıksız kullanımını engellemek için sürekli araştırma ve farkındalık çabalarına ihtiyaç olduğunu vurgulamaktadır. Klinik uygulama kılavuzlarının uygulanması, kullanımı optimize etmeye, hasta sonuçlarını iyileştirmeye ve aşırı kullanımdan kaynaklanan ciddi yan etkileri ve ilaç etkileşimlerini önlemeye yardımcı olabilir.

Yayınlanmış

2025-07-17

Nasıl Atıf Yapılır

1.
Yerebakan G, Yazıcıoğlu B, Öztürk O. Aile Sağlığı Merkezlerine Kayıtlı Hastaların Proton Pompa İnhibitörü Kullanımlarının Akılcı İlaç Kullanımı Açısından Değerlendirilmesi. İJCMBS [Internet]. 17 Temmuz 2025 [a.yer 26 Temmuz 2025];5(2):61-7. Erişim adresi: https://ijcmbs.com/index.php/ijcmbs/article/view/202

Aynı yazar(lar)ın dergideki en çok okunan makaleleri