Araştırma Makalesi Aile Kanser Tanısı Olan ve Olmayan Bireylerin Kanser Tarama Programlarına Yönelik Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi ve Karşılaştırılması

Kanser Taraması Farkındalığı ve Katılımı

Özet

Amaç: Ailesinde kanser tanısı olan ve olmayan bireylerin kanser tarama programlarına katılımlarının, kanser tarama programı hakkındaki bilgi ve tutumlarının sosyodemografik veriler ışığında karşılaştırılması ve olası nedenlerinin irdelenmesi amaçlanmaktadır.

Gereç ve Yöntem: Sosyodemografik veriler, Kanser Taramalarına Yönelik Bilgi Ölçeği ve Kanser Taramalarına Yönelik Tutum Ölçeğinden oluşan toplamda 52 soruluk anket 30-70 yaş katılımcılara yapılmıştır. Ailesinde kanser öyküsü olan 210 ve ailesinde kanser öyküsü olmayan 210 kişiye ulaşılarak toplamda 420 anket verisi ile çalışma sonlandırılmıştır.

Bulgular: Tarama testlerine katılım oranı ailede kanser öyküsü olanlarda %34,3 iken, ailede kanser öyküsü olmayanlarda %19,5’tir (p = 0,001). Tarama testi yaptıranlarda bilgi ölçeği puan ortalaması 19,6 ± 4,5 iken yaptırmayanlarda 16,6 ± 5,7’dir (p < 0,001). Tarama testi yaptıranlarda tutum ölçeği puan ortalaması 69,0 ± 8,3, yaptırmayanlarda ise 66,8 ± 9,2’dir (p = 0,025). Bilgi ve tutum ölçek puanları arasında tüm bireylerde anlamlı orta düzeyde pozitif korelasyon bulunmuştur (r = 0,374, p < 0,001).

Sonuç: Ailesinde ya da kendisinde kanser tanısı olan bireylerin kanser taramalarına katılım oranlarının da daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Bireylerde taramalara yönelik bilgi düzeyi arttıkça tutumunda aynı şekilde iyileştiği istatiksel olarak ortaya konulmuştur. Bu durum taramaya yönelik tutumunun iyileşmesinin bilgi düzeyinin artırılmasıyla mümkün olduğunu bizlere göstermektedir. Bilgi düzeyinin artırılması içinse toplumun eğitilmesi esastır.